Change language: English

Vandaag de dag zijn de bochten op de meeste circuits vernoemd naar sponsoren of simpelweg genummerd. In vroeger tijden hadden de bochten originelere namen. Op deze pagina wordt verklaard waar de namen van de bochten op het oude circuit van Zandvoort vandaan kwamen.

Tarzanbocht

De Tarzanbocht is een van de bekendste bochten van Circuit Zandvoort, vooral vanwege de vele uitremacties die daar altijd plaatsvinden.

Circuit Zandvoort - TarzanbochtDe Tarzanbocht

De meest bekende verklaring voor de naam Tarzanbocht is de volgende: Op de plaats waar tegenwoordig het circuit ligt waren vroeger volkstuintjes die moesten wijken voor het circuit. Eén eigenaar van zo’n tuintje, een nogal breed persoon die in het dorp Tarzan genoemd werd, wilde zijn plekje niet afstaan. Pas toen men hem beloofde de bocht die daar zou komen naar hem te noemen besloot hij toch plaats te maken voor het nieuwe circuit.

Echter, volgens sommige bronnen is bovenstaande een broodje aap verhaal. De bocht zou in werkelijkheid vernoemd zijn naar de wals, met de bijnaam Tarzan, welke werd ingezet bij de aanleg van het circuit. Maar volgens weer andere bronnen is de Tarzanbocht zo genoemd vanwege het feit dat vlak na de tweede wereldoorlog de film “Tarzan of the apes” erg populair was. Een éénduidige verklaring voor de naam Tarzanbocht is er dus niet.

Gerlachbocht

In deze bocht verongelukte op zondag 9 juni 1957 Dr. Wim A. Gerlach. Volgens de overlevering was dit het eerste dodelijke ongeluk op Circuit Zandvoort. Doch volgens andere bronnen was er eerder al een dodelijk ongeluk op Zandvoort.

Vaak wordt verteld dat dit tijdens de Tulpenrally gebeurde, waarbij het circuit tegengesteld werd gereden. Ook ik heb deze versie meerdere malen tijdens circuitdagen moeten horen.

Ongeluk Dr Gerlach in 1957 Het ongeluk van Dr. Gerlach.

Later speurwerk leerde dat dit gebeurde tijdens een sportwagenracce en het circuit in de normale rijrichting werd bereden. De oorzaak was iets dat nog regelmatig in de Gerlachbocht gebeurt. Bij het uitkomen gleed de Porche van Dr. Gerlach met twee wielen buiten de baan, haakte in het mulle duinenzand en begon te rollen.

Destijds was er geen vangrails die de auto’s opving en dus rolde deze door, waarbij de rijder uit de auto werd geslingerd. Buiten bewustzijn en met zware verwondingen werd hij naar het ziekenhuis van Haarlem gebracht. Daar overleed hij in de nacht van zondag op maandag.

Dr. Gerlach was overigens huisarts in Oranjewoud, vlakbij mijn woon- en geboorteplaats Heerenveen.

Hugenholtzbocht

Toen circuitdirecteur Hans Hugenholtz in 1974 aftrad was er geen geld om hem een afscheidscadeau te geven. Om toch iets te doen heeft men toen een bocht naar hem vernoemd. Saillant detail is dat deze Hugenholtz ook wijnen importeerde….

Circuit Zandvoort - HugenholtzbochtDe Hugenholtzbocht gezien vanaf het pitdak.

Hunserug

De Hunserug is eigenlijk geen bocht, maar de helling na de Hugenholtzbocht. Deze helling is vernoemd naar Cas Hunse, een bestuurder van de Koningklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging. Destijds zag hij op het terrein waar het circuit gebouwd moest worden een mooie heuvel en tipte de ontwerpers om de baan daar overheen te laten lopen. De naam Hunserug wordt overigen ook vaak, foutief, als Hunzerug geschreven.

Circuit Zandvoort - Uitkomen Hugenholtzbocht en opgaan HunserugHet uitkomen van de Hugenholtzbocht en het opgaan van de Hunserug.

Jan de Wijker zijn veld – Rob Slotemakerbocht

Jan de Wijker was een man in Zandvoort die geboren was in Wijk aan Zee. Zijn landje (veld) waarop hij aardappelen e.d. teelde noemden de Zandvoorters dus Jan de Wijker zijn veld. Het stamt waarschijnlijk uit eind 1800.

Jan de Wijker zijn veld was de oorspronkelijke naam van de middelste van een serie van drie vol gas bochten in de sprint richting Scheivlak. Bij buitenlandse commentatoren zorgde de naam vaak voor verwarring. Ze dachten dat de eerste bocht “Zijn veld” heette, en de tweede “Jan de Wijker”, niet doorhebbende dat dit een naam was voor de middelste bocht.

Circuit Zandvoort - Rob Slotemakerbocht

Deze bocht is later naar Rob Slotemaker vernoemd nadat deze hier op 16 September 1979 dodelijk verongelukte. Rob Slotemaker was de oprichter van de bekende anti-slipschool en de leermeester van vele Nederlandse coureurs, waarvan Jan Lammers de bekendste is. Hij was iemand die onlosmakelijk verbonden is met de geschiedenis van Circuit Zandvoort.

Behalve dat deze bocht nu zijn naam draagt bevond zich tot 2012 een bronzen afbeelding van zijn gezicht bij de ingang van het circuit. Deze ingang werd echter in 2012 afgebroken en vervangen. Het gedenkteken wordt momenteel bewaard tot er een nieuwe plaats voor is gevonden.

Oude ingang Circuit Park Zandvoort - Monument Rob Slotemaker

Scheivlak

Op de plaats waar deze bocht nu ligt was vroeger de grens tussen de openbare duinen en de duinen van Jonkheer Quarles van Ufford. Dus was daar al medio 1800 het scheivlak (scheidingsvlak of grens).

Circuit Zandvoort - Scheivlak

Hondenvlak

Waarschijnlijk werd deze plaats in het verleden gebruikt door Zandvoorters die hun honden in stallen/hokken hielden omdat in het dorp het in 1700/1800 niet was toegestaan honden aan huis te houden. In die tijd kende men helaas nog de hondenkar, een goedkope vorm van paard en wagen. In 1980 werd het Hondenvlak vervangen door de Marlborobocht.

Circuit Zandvoort - Tweede Hondenvlak en Tunnel Oost gefotografeerd door Rob Soethoudt in 1978Foto uit 1978 van het Tweede Hondenvlak (achtergrond), gezien vanaf Tunnel Oost (voorgrond).

Tunnel Oost

Deze razendsnelle bocht dankte zijn naam aan het feit dat daar destijds een tunnel onder de baan doorliep die de oostelijke toegang vormde tot het binnenterrein, alwaar zich de gemeentelijke sportvelden bevonden.

Tunnel Oost was ook de plek waar zich twee tragedies afspeelden tijdens de Grand Prix van Nederland. In 1970 verongelukte Piers Courage hier. Drie jaar later verbrandde Roger Williamson hier levend.

Circuit Zandvoort - Tunnel Oost 1998Tunnel Oost in de jaren negentig toen de tunnel er al uit was.

Bos In

Op deze plaats reed men een bos in dat voor de oorlog door de gemeente was aangepland voor de ontwikkeling van het (nieuwbouw) plan Noord. Tijdens de plannen voor het circuit vond men een traject door de bossen wel fraai. Het “Bos In” begon eigenlijk vlak na Tunnel Oost en eindigde boven op de heuvel voor de langgerekte bocht naar rechts, het “Bos Uit”.

Circuit Zandvoort - Bos In 1972

In de jaren 60 werd geconstateerd dat de Dennenscheerder, een klein torretje dat zorgt voor houtrot en dus om knappende bomen, in de bossen zat. Daardoor werd in de winter van 1964 op 1965 circa 80% van het bos gekapt. De bomen die overbleven staan nog steeds in het bungalowpark dat nu op deze plaats ligt. Eind 1972 werd deze bocht omgebouwd tot een chicane, de Panoramabocht.

Bos Uit

De herkomst van de naam van deze bocht heb ik eigenlijk al verklapt, hier reed met het bos weer uit. Toen in 1989 het “interim-circuit” werd geopend (zie ook de pagina “Layout Circuit Zandvoort“) kwam er, een paar honderd meter verderop, een nieuw “Bos Uit”. Deze bocht is inmiddels omgedoopt tot “Arie Luyendijkbocht”.

Circuit Zandvoort - Overblijfsel van het originele Bos Uit op Paddock 3Op paddock 3 ligt nog een overgebleven stukje asfalt van het oude Bos Uit.

Pulleveld

Op oude kaartjes staat bij het oude “Bos Uit” vaak de naam Pulleveld. Vooral buiten Nederland wordt hierdoor vaak gedacht dat dit de naam van de bocht was. De naam Pulleveld had echter niets met het circuit te maken, het was slechts de naam van het stuk duin dat naast het “Bos Uit” lag.

De herkomst van de naam Pulleveld is niet bekend. Waarschijnlijk had hier iemand een aardappelveld – in Zandvoort werden dit soort grote duinpannen destijds veel gebruikt voor de aardappelteelt – die Pul of Pulle heette of die bijnaam had in Zandvoort.

Circuit Zandvoort - Kaartje van het oorspronkelijke circuit uit 1948

Vermeulen End

Niet alleen de bochten, maar ook het rechte stuk heeft ooit een naam gehad. Toen circuitdirecteur Jim Vermeulen in 1987 aftrad werd op initiatief van een aantal coureurs het rechte stuk naar hem vernoemd. Langs het rechte stuk werd een bord onthuld met daarop een verticale rechte lijn en daaronder de tekst “Vermeulen End”.

Voor het publiek was dit bord nauwelijks zichtbaar, maar ik kan me nog goed herinneren dat ik dit bord zag tijdens het wachten voordat je gestart werd tijdens de racecursus en circuitdagen waaraan ik in de jaren 90 deelnam. Wanneer je op snelheid over het rechte stuk kwam viel het bord totaal niet op. Met de jaren, waarschijnlijk tijdens de grote verbouwing eind 1998, verdween het bord en de benaming.

Circuit Zandvoort - Vermeulen End

Aardig om te vermelden is dat Jim Vermeulen na zijn afscheid als circuitdirecteur werd aangesteld als directeur van het bungalowpark dat eind jaren 80 op een deel van het circuitterrein werd gebouwd. Daarmee liep hij bijna letterlijk over naar de “vijand”.

Doch de vrede werd snel weer getekend toen het bungalowpark een bocht op het interim-circuit sponsorde, de Gran Doradobocht thans bekend als de Kumhobocht. Meer over het interim-circuit vind je op de pagina “Layout Circuit Zandvoort“.

Zie ook: De geschiedenis van Circuit Zandvoort >>

Tekst: Herman Liesemeijer
Foto’s: Rob Petersen, Rob Soethoudt en Herman Liesemeijer

Wat is jouw mening over dit circuit?

Abonneer op ons YouTube-Kanaal: youtube.com/circuitsofthepast