Oude Hockenheimring: Alles over de Controversiële Reconstructie

Waarom liggen de restanten van de oude Hockenheimring verlaten in de bossen? In dit artikel vertel ik je de complete feiten over de omstreden reconstructie uit 2002.

De oude Hockenheimring

De Hockenheimring was ooit een familiebedrijf dat een bescheiden winst van enkele tonnen per jaar maakte. Totdat enkele mensen in Hockeheim het grote geld roken. Het gevolg, zo’n 29 miljoen euro aan schulden. En de lokale overheid moest de zaak redden, met geld van de belastingbetalers.

Nog steeds roept de verbouwing emotionele reacties op bij fans. Velen missen het oude hogesnelheidscircuit met de lange rechte stukken door het woud nog steeds. Vaak wordt er gescholden op Bernie Ecclestone, de FIA of Hermann Tilke. Zij worden door velen verantwoordelijk gehouden. Maar is dit wel terecht?

De informatie in dit artikel is afkomstig uit de Duitse documentaire ‘Het faillissement van de Formule 1 – de zaak Hockenheimring’ (Die Formel 1 Pleite – Der Fall Hockenheimring). De makers van deze documentaire zochten het uit en spraken de betrokkenen. Hen komen alle credits toe.

Onderaan deze pagina kun je de gehele documentaire in het Duits bekijken. Maar je kunt ook gewoon verder lezen voor een samenvatting van de belangrijkste onderzoeksresultaten. Of bekijk de Engelstalige video hieronder.

Wie is de schuldige?

Als hoofdschuldige voor de catastrofale verbouwing van de Hockenheimring wordt Michael Schumacher aangewezen door de documentairemakers. Dit is gekscherend bedoeld en in het licht van zijn huidige situatie minder gepast.

Maar door zijn populariteit in de jaren 90 trok de Grand Prix van Duitsland volle tribunes. Duitsland kreeg zelfs nog een tweede Grand Prix op de Nürburgring, onder de naam Grand Prix van Luxemburg.

In de zomer van 1999 werd het verdrag voor de Formule 1 Grand Prix van Duitsland tot en met 2001 verleng. Van Bernie Ecclestone kreeg de organisatie zelfs de toezegging dat de race tot minstens 2006 op de Hockenheimring zou blijven.

Doch na deze Grand Prix van 1999 zorgt een verkeerd geïnterpreteerde opmerking voor een stroom aan geruchten. Pasquale Lattuneddu, de rechterhand van Bernie Ecclestone, wordt na afloop van de race gevraagd wat hij van het evenement vond. Zijn commentaar: “Het circuit is te lang en de toeschouwers moeten te lang wachtten totdat de auto’s weer voorbij komen”. Dit was zijn persoonlijke mening, doch het werd opgevat als dat er wat aan het circuit zou moeten veranderen.

De onderzoekers van ‘De zaak Hockenheimring’ deden destijds navraag bij de inmiddels overleden Charlie Whiting. Hij was toentertijd verantwoordelijk voor de veiligheid in de Formule 1. Het antwoord: “De FIA heef van Hockenheim geen ombouwmaatregelen verlangt. Het circuit heeft dit zelf bewerkstelligd, om toeschouwervriendelijker te worden.” en “Het oude circuit was ten tijde van de verbouwing geschikt bevonden voor de Formule 1.”

Maar de verkeerd geïnterpreteerde opmerking kreeg een geheel eigen dynamiek en in de winter van 1999 op 2000 werden de eerste plannen gemaakt voor de ombouw van het circuit.

Concurrentie uit het oosten

Ondertussen was men in het oosten van Duitsland in 1999 begonnen met de bouw van een groots motorsportcomplex, de Lausitzring. Hoewel de regio geen geschikte infrastructuur had voor het organiseren van een Grand Prix waren de ambities hoog. Op kosten van de belastingbetaler werd een reusachtig circuitcomplex uit de grond gestampt. Het Schumachervirus maakte blind.

Ook bij de Nürburgring werd flink geïnvesteerd in nieuwe tribunes om meer toeschouwers te kunnen ontvangen tijdens de jaarlijkse Formule 1-race.

Het grote manco van Hockenheim destijds was dat het plaats bood aan slechts 83.000 toeschouwers. Dit was onvoldoende om het grote geld binnen te halen. Andreas Mayer, de promotor van de Grand Prix van Duitsland, wilde meer plaatsen voor toeschouwers. Dit kwam destijds in de media als “Bernie Ecclestone eist verbouwing”.

De onderzoekers deden ook navraag bij Ecclestone. Zijn antwoord: “Ik heb hen nooit onder druk gezet het circuit te veranderen. Het waren de uitbaters van het circuit zelf die dit voorstel aan ons en de FIA deden.”

In het jaar 2000 wordt 3 weken na de Grand Prix op Hockenheim de Lausitzring geopend. Het gloednieuwe circuit heeft ambitieuze plannen. Contracten werden gesloten met de DTM, MotoGP en de Amerikaanse IndyCar Series. “Alleen met de Formule 1 is het nog niet gelukt, maar dat komt nog…”, aldus de uitbaters.

Deze hadden reeds contact gezocht met Ecclestone en waren bereid hem op elk vlak tegemoet te komen om de Grand Prix van Duitsland over te nemen van Hockenheim. Doch Ecclestone had klaarblijkelijk sympathie voor Hockenheim en had alle voorstellen afgewezen.

Anderhalf jaar is het ‘probleem Lausitzring’ al opgelost. Het prestigeproject resulteert in een faillissement.

Niet meer te stoppen

Doch het bouwproject in Hockenheim was al in volle gang en de machine was niet meer te stoppen. Ook hier waren ambitieuze plannen ontstaan om van Hockenheim niet alleen een modern circuit te maken, maar een miljoenenbusiness met de Grand Prix van Duitsland als kers op de taart.

Hockenheim wilde topniveau worden en vroeg daarom sterarchitect Hermann Tilke het nieuwe circuit te ontwerpen.

Hermann Tilke zou later in een interview verklaren dat hij aanvankelijk de oude Hockenheimring wilde moderniseren door de baan te verbreden en van grotere uitloopstroken te voorzien. Doch de circuitbazen wilden van een uitgestrekte layout naar een compacte layout. Daarom ontwierp Tilke het huidige circuit.

Als leider van het projectmanager werd Dr. Rainer Vögele aangesteld. Een niet onomstreden beslissing.

De steen rolt door. In november 2000 presenteert burgemeester Gustav Schrank de plannen voor de verbouwing.

Referendum over verbouwing oude Hockenheimring

Begin 2001 wordt een volksraadpleging georganiseerd. Hierbij werd het voorgesteld als zou de Hockenheimring zonder de verbouwing ophouden te bestaan. Omdat de meeste burgers van Hockenheim voor het behoud van het circuit zijn werd er massaal ‘ja’ gestemd.

Slechts een enkeling is kritisch en wijst op het feit dat dergelijke grootheidswaanzin bij de Lausitzring al tot een failissement had geleid.

In de zomer van 2001 vindt de laatste GP op de oude Hockenheimring plaats. En op 4 februari 2002 wordt begonnen met de reconstructie van het circuit. Om het nieuwe baangedeelte aan te leggen moet 44 hectare bos worden gekapt. Daarom zal het oude gedeelte worden afgebroken zodat daar ter compensatie nieuwe bomen kunnen worden geplant.

Naast een nieuw baangedeelte is er ook ruimte voor meer tribunes en een helikopterplatform. Het nieuwe complex moet ruimte bieden aan 120.000 toeschouwers. Om het te realiseren was financiële steun van de overheid noodzakelijk.

Financiële tegenslagen

Doch zoals zo vaak, gedurende de bouw blijken de kosten hoger uit te vallen dan vooraf beraamd. Ondanks de financiële problemen wordt het nieuwe circuit later in 2002 feestelijk geopend.

In 2003 wordt de Hockenheimring uitgebreid met het multifunctionele Baden-Württemberg Center. Door de financiële problemen viel dit prestigeproject kleiner uit dan oorspronkelijk gepland.

Meer problemen ontstaan wanneer de bezoekersaantallen van de Grand Prix van Duitsland in 2003 en 2004 lager uitvallen dan verwacht. Vanwege de hoge ticketprijzen blijven veel toeschouwers weg. Mede hierdoor worden de gemaakte kosten niet terugverdient. De schulden lopen verder op en er worden rode cijfers geschreven. Een faillissement is nabij.

Uiteindelijk greep de lokale overheid in. Met belastinggeld uiteraard.

Was de verbouwing noodzakelijk?

De rest van het verhaal? Nadat Michael Schumacher aan het einde van seizoen 2006 stopte met de Formule 1 liep de belangstelling voor de sport terug in Duitsland. De bezoekers kwamen niet meer massaal op de Grand Prix af en Duitsland hield ‘nog maar’ één Grand Prix over.

Van 2009 tot en met 2014 werd deze beurtelings op Hockenheim en de Nürburgring verreden. Daarna was de Grand Prix van Duitsland geen jaarlijks evenement meer. Nog driemaal werd deze op Hockenheim verreden, waarvan de laatste tot nu toe in 2019 plaatsvond. Met de wijsheid van nu kun je dus zeggen dat het miljoenenverslindende bouwproject onnodig was.

Vaarwel oude Hockenheimring

Veel fans missen het oude circuit nog steeds. Discussies hierover verlopen ook meer dan 20 jaar na dato nog steeds emotioneel. Hierbij worden Bernie Ecclestone, de FIA en Hermann Tilke vaak als schuldige aangewezen. Maar je weet nu hoe het werkelijk zit.

Wanneer je Duits verstaat kun je hieronder de volledige documentaire ‘Die Formel 1 Pleite – Der Fall Hockenheimring’ bekijken.